T. J. de Ruiter, predikant en bijbelleraar
 

Dr. Anne van der Meiden heeft het huwelijk van prins Floris en Aimée Söhngen op zaterdag, 22 oktober in de grote kerk van Naarden kerkelijk bevestigd. Hij deed het leuk maar menigeen - ook de koningin - fronste toch af ten toe de wenkbrauwen als hij gedurfd grapte. Vooral toen hij in zijn prediking zei dat de eucharistie zou worden gevierd in de dienst terwijl die niet op het programma stond. Men zag een aantal aanwezigen denken: "Het is een Protestantse dienst - dat kan toch niet?" Maar het werd duidelijk dat hij niet de Roomse eucharistie viering had bedoeld maar had gezinspeeld op het Griekse woord 'eucharistia' dat immers dankbaarheid betekent - het thema van zijn prediking. Anne van der Meiden wilde origineel zijn en het levendig houden in die dienst en dat is hem gelukt.

Andries Knevel moest van der Meiden in zijn talkshow 'Het Elfde Uur' hebben. Het werd een levendig gesprekje zoals we dat van Andries kennen en het werd de theoloog niet al te moeilijk gemaakt. Hij wilde wel kwijt dat hij eigenlijk niet als vrijzinnig bekend wilde staan maar wel als 'ruimzinnig.' Op de vraag wat van der Meiden daarmee bedoelde zei hij dat hij o.a. niet geloofde in de 'dogmatische Jezus.' Voor hem was de belangrijkste nalatenschap van Jezus zijn beroemde Bergrede. Als je het niet weet: de Bergrede is de samenvatting van de leefregels voor de mens, zowel de geestelijke als de morele, zoals Christus die heeft geleerd. Je vindt hem in hoofdstuk 5, 6 en 7 van het evangelie naar Matteüs.

Toen bijna aan van het eind van het interview Andries vluchtig opmerkte dat er een aanzienlijk verschil van opvatting tussen hen lag wat betreft de persoon Jezus Christus kon men aan het gezicht van van der Meiden zien dat hij dacht: "Hoe ver zal Knevel nu nog willen doorpraten want dan kan het knap lastig worden tussen mij als 'ruimzinnig protestant' en zo'n volbloed evangelisch christen. Maar tactvol ging Knevel er dus niet diep op in want dan zouden ze uren nodig hebben gehad om zinvol erover te praten en die tijd was er - gelukkig - niet meer.

In de NCRV Gids van 22-28 oktober kon van der Meiden ook wat kwijt over zijn kijk op Jezus. Hij heeft 'helemaal' niets met de wederkomst van Jezus waaraan volgens hem alleen de evangelische christenen nog vasthouden. Neen - zo weet van der Meiden - Jezus keert gewoon terug in de handelingen van de mensen. Hij weet zich in zijn zienswijze op Jezus gesteund door 'bijna de helft van alle protestanten in Nederland.' Maar hij vergeet dat theologen zoals hijzelf de gelovigen op het spoor van dit ruimzinnig of vrijzinnig - wat is het verschil? - denken zetten.

Het is mijn overtuiging dat een prediker zich geroepen behoort te weten niet zijn eigen 'ruimzinnige' ideeën te onderwijzen maar recht te doen aan de overgeleverde tekst van de Bijbel en daar verstandig en eerlijk mee dient om te gaan. Maar velen twijfelen of ontkennen de historische betrouwbaarheid van de evangeliën omdat - zo wordt gesteld - die veel later ontstaan zijn. Zij zouden niet zijn ontstaan in de 1e of de 2e eeuw en dus niet door ooggetuigen van het leven en de bediening van Jezus zijn geschreven, zoals in hun tekst wordt beweerd; het zijn oorspronkelijk vervormde mondelinge tradities. Er zijn echter fragmenten van evangeliën gevonden die volgens sommige wetenschappers dateren uit de 1e eeuw na Christus en dus wel door ooggetuigen of de tweede generatie van getuigen geschreven zouden kunnen zijn. Deze ontdekkingen verstevigen de interne aanspraak van de evangeliën door ooggetuigen te zijn geschreven. Als de evangeliën wel historisch betrouwbaar zijn moeten we de tekst serieus nemen en ons houden aan de algemeen aanvaarde regels voor het verstaan en vertolken ervan. Eén van de eerste regels in de uitlegkunde is dat je een tekst letterlijk dient te verstaan, tenzij het verband zowel dat van de onmiddellijke tekst er omheen als de bredere, zelfs die van het gehele geschrift en het genre literatuur waartoe het behoort, een andere interpretatie noodzakelijk maakt. Wat de stukken tekst in de Bijbel betreft die over de grote aspecten van de persoon van Jezus Christus gaan, zoals zijn geboorte, idealen, dood aan een Romeins kruis, opstanding, hemelvaart en terugkeer naar deze planeet, die zijn absoluut letterlijk op te vatten en zijn absoluut niet voor tweeërlei uitleg vatbaar: Jezus stierf aan een kruis, stond lichamelijk op uit het graf, voer naar de hemel en komt lichamelijk terug; zie Handelingen 1:11.

Van der Meiden gebruikt het verschijnsel van de vele niet uitgekomen voorspellingen over de wederkomst van Jezus als een argument voor zijn ongeloof in die lichamelijke terugkeer. Het moet dan ook worden erkend dat die niet uitgekomen voorspellingen het geloof in de terugkeer van Jezus eerder ondermijnen dan verstevigen. Er lopen inderdaad zeer veel gefrustreerde en ontmoedigde christenen rond - ook uit evangelische kringen - omdat hun leider met groot tam tam had aangekondigd dat Jezus spoedig - soms met jaartal en datum genoemd - zou terugkeren. Het profetisch woord over de terugkeer van de Heer is echter stevig verankerd in de Bijbel. Daarom zullen we ernaar blijven uitzien en zijn komst verwachten als de grote hoop voor allen die geloven, voor zijn volk Israël en de gehele wereld, want dan zal het Messiaanse Rijk van Vrede aanbreken.

Tot slot durf ik te stellen dat als christenen weer met hart en ziel in de Bijbel en de daarop gebaseerde grote kern geloofswaarheden gaan geloven en die niet wegredeneren of verdoezelen het christendom een groot deel van zijn verloren geloofwaardigheid en oorspronkelijke vitaliteit zal heroveren. Ruim of vrijzinnig wat is het verschil? Ik blijf gewoon rechtzinnig want ik weet dat ik hiermee recht doe aan het geopenbaarde en ons overgeleverde profetisch Woord van God.
 

Leusden, 28 oktober 2005

Reageer: Pastor T. J. de Ruiter

• Index Actueel Evangelisch Commentaar
• Home Internationaal (English language)
• Home 'Inspiratie & Inzicht,' (deze site)