Vallen
door de
kracht van de Heilige Geest
Voorwoord
Vanwege voortdurende vragen over het
verschijnsel
van het vallen tijdens voorbede, zegening of een bevrijdingsgebed, al
dan niet
onder handoplegging heb ik deze studie in 1998 geschreven.
T. J. de Ruiter, Leusden, maart 1998,
juli 2012
Inhoud
1.
Inleiding
2. Belangrijke vragen
3. Geestelijke gaven en hun
werking
4.De
heerlijkheid van de Geest
5. Een
vluchtige blik in de
kerkgeschiedenis
6. In
andere godsdiensten
7.Ontspannng
en rust
8. Een
arts aan het woord
9.
Psychologische duiding van
het vallen
10.
Manipulaties
11.Criteria
12. Slot
1. Inleiding
Er
zijn
verschillende uitdrukkingen waarmee men
dit fenomeen van het vallen omschrijft. Een veel gebruikte uitdrukking
in de
Engelse taal is 'being slain in de Spirit' (geslagen in de Geest). In
het Nederlands
wordt gesproken over 'vallen in de Geest.’ Ik geef de voorkeur aan de
benoeming
'vallen door de kracht van de Heilige Geest', omdat deze benaming het
best beschrijft
wat er plaatsvindt. Dit vallen is namelijk een reactie van de
menselijke
constitutie op de buitengewone geestelijke kracht, die lichamelijk
wordt ervaren.
In deze studie van het vallen laat ik enkele zaken die voor
misverstanden
zorgen buiten een uitvoerige beschouwing, zoals o.a. het vallen door
manipulatie van degene die in de bediening staat. Ik ga in deze
brochure wel op
enkele vragen in.
2.
Belangrijke
vragen
Vragen van wezenlijk belang zijn
deze: Door welke
kracht gebeurd het vallen onder de bediening in samenkomsten en welke
functie
heeft het vallen?
Er
is in het
Nieuwe
Testament
zeer weinig in
detail beschreven en we lezen er niet dat mensen vielen onder de
bediening van
Jezus en de apostelen, uitgezonderd mensen die van boze geesten werden
bevrijd,
(o.a. Marcus 9:20) maar daarom mogen we nog niet concluderen dat het
vallen
niet bijbels is omdat het niet in de Bijbel beschreven is. Jezus heeft
veel
meer gedaan dan datgene wat beschreven is, (Johannes 20:30; 21:25). Er
gebeurde
ongetwijfeld van alles als Jezus voor zieken en gebonden mensen bad. We
kunnen
er - mijns inziens- rustig van uitgaan dat toen Jezus met heilige,
genezende
kracht mensen aanraakte, deze zeker niet altijd rustig, kalm en
beheerst
overeind bleven staan, Iemand, die wil volhouden dat de enorme krachten
van de
Geest van God die soms tijdens bediening door mensen worden ervaren
geen
emoties en lichamelijke reacties kunnen oproepen, weet niet zoveel over
de
reëel werkende krachten van de Geest van God. Mijns inziens moet
men derhalve
niet te snel concluderen dat het vallen nooit uit God kan zijn. <>In
Handelingen lezen we
dat God buitengewone
krachten deed door de handen van de apostelen. (o.a. Handelingen.
19:11). Welke
manifestaties gepaard gingen aan deze buitengewone krachten is niet
beschreven.
Deze geestelijke krachten dienen te worden geëvalueerd aan de hand
van de
concrete gevolgen en vruchten. Het is belangrijke de beschrijving van
geestelijke gaven en werkingen in de 1e brief aan Korinte te
bestuderen.
3.
Geestelijk
gaven en werkingen
In
1 Korinte
12:4-7
leert
Paulus: "Er is
verscheidenheid in genadegaven, maar het is dezelfde Geest; en er is
verscheidenheid in bedieningen, maar het is dezelfde Here; en er is
verscheidenheid in werkingen (er staat in het Grieks 'krachten',
'energieën'),
maar het is dezelfde God, die alles in allen werkt." Het moge een ieder
al
bij een vluchtige lezing van 1 Korinte 12:4-11 duidelijk worden dat er
een
grote verscheidenheid van werkingen bestond in de apostolische tijd die
aan de
Geest van God werden toegeschreven. De apostelen schreven de heilzame,
genezende en opbouwende krachten die in hun bedieningen en in de
gemeenten
werden ervaren toe aan de Heilige Geest. Opnieuw moet worden
geconstateerd dat
er geen gedetailleerde beschrijvingen of verslagen zijn van de reacties
van de
menselijke constitutie op het moment dat deze krachten in werking waren.
4. De
heerlijkheid van de Geest
In
haar brochure
'Het
vallen
in de Geest: heilig
of occult?' vestigt Martie Dieperink mijns inziens terecht de aandacht
op de
betekenis en de mogelijke consequenties van de in de Bijbel
gebruikte
uitdrukking 'de Geest viel op hen', (o.a. Handelingen 8:16; 10:44 en
11:15).
Zij schrijft: "Als de Heilige Geest op ons valt, zal dit een menselijke
reactie teweegbrengen. Als de Heilige Geest kracht geeft en op ons
valt, kunnen
we dan zelf ook niet vallen? " Verder wijst zij erop - zie pagina 7 van
haar brochure - dat het Hebreeuwse woord voor heerlijkheid van God,
'Kabod',
eigenlijk gewicht betekent. "Wat gebeurt er, als er een gewicht op je
valt? Dan kun je toch zelf ook vallen? Het vallen past binnen het
bijbelse
patroon."
Ik wijs u op 2 Kronieken. 5:13,14 waar gesproken
wordt over de heerlijkheid van de HEER die als een wolk de zojuist
ingewijde
tempel vervulde. De priesters konden niet blijven staan om dienst te
doen, want
de heerlijkheid van de HEER had het huis vervuld. Dit wonderlijk
gebeuren vond
plaats in de tijd van de schaduwbeelden. Nu leven we in de tijd van de
realiteit die in Christus is gekomen. Nu woont God niet meer in tempels
van
hout en steen, maar in menselijke lichamen, (o.a. 1 Korinte 6:19). God
kan
zeker de menselijke tempel zo met zijn krachtige heerlijkheid
vervullen, dat
anderen die er dichtbij staan niet kunnen blijven staan.
5.
Een
vluchtige blik in de kerkgeschiedenis
Studies van de kerkgeschiedenis tonen
aan dat het
vallen door de kracht van de Geest in alle eeuwen is voorgekomen. Vanaf
de 12e
tot de 15e eeuw vonden er bijvoorbeeld in Zuid-Europa machtige
opwekkingen
plaats, die altijd door de officiële kerk onderdrukt zijn. Bekend
zijn de
buitengewone krachten die plaatsvonden bij de Waldenzen en de
Albigenzen. Volgens
de kerk dwaalden deze sekten. De Geest werkte echter onmiskenbaar in
hun
midden. Er was spreken in tongen, profeteren en er vonden genezingen en
het in
rust vallen door de kracht van de Geest plaats.
In
China vonden zeer
buitengewone verschijnselen
plaats in de periode 1934-1940 die ons doen denken aan de apostolische
tijd.
Berichten uit het toenmalige China vertelden van gelovigen die een
volle dag en
nacht rustten in de Geest. Een ander zeer opzienbarend incident
vond plaats in
een school. Terwijl kinderen in de kapel aan het bidden waren, kwam er
een
geluid als van een geweldige windvlaag en de kinderen vielen neer door
de
machtige kracht. Bedenk dat deze mensen zware tijden te wachten stonden
onder
het toen opkomende communisme en Maoïsme. Hoezeer hadden zij de
kracht en
ervaring van de Geest nodig om in de zware tijden die voor hen lagen te
kunnen
volharden.
6.
In
andere godsdiensten
Sommige christenen verwerpen het
vallen door de
kracht van de Geest omdat het ook bij heidense, spiritistische en
occulte
oefeningen en activiteiten plaatsvindt. In de samenkomsten van Jomanda
vielen er
ook mensen die dan min of meer verstijfd blijven liggen, soms in
posities die
niet netjes waren.
Tot
christenen
die het vallen
onder
of door de
Geest zonder meer afwijzen zeg ik dat zij de geestelijke bron en
kwaliteit van
zulke merkwaardige en ongewone manifestaties in het gedrag van
gelovigen niet
moeten beoordelen op grond van een vergelijking met overeenkomstige
manifestaties bij niet-christenen. Zij dienen meer te letten op de
geest waarin
en waardoor zij plaatsvinden en de gevolgen ervan in de levens van deze
mensen.
Laat mij duidelijk zijn. Er is een hemelsbreed verschil tussen de
effecten van
manifestaties, zoals het vallen, het beven, trillen, het buigen enz.
als zij
geproduceerd worden onder de kracht van de Heilige Geest dan wanneer
zij door
occulte, spiritistische of demonische krachten worden opgewekt. De
vrucht van
de energieën, die bij christenen werken zal tot verheerlijking van
Christus
zijn en daarom tot versterking van het geloof en tot opbouw van de
gemeente.
Dat er soms bij gelovigen toch negatieve gevolgen worden geregistreerd
kan aan
een veelheid van factoren te wijten zijn, zoals o.a. die van onbegrip,
gebrekkig pastoraat of een verkeerd omgaan met hetgeen men ontvangen
had.
Helaas trekken sommigen te snel conclusies uit negatieve ervaringen van
een
aantal gelovigen.
Onderzoekers hebben geconstateerd dat
bij occulte
krachten het vallen of liggen dikwijls vergezeld gaat door een
verstijving van
spieren, terwijl er bij werkingen van de Heilige Geest in christelijke
samenkomsten juist een verslapping, een ontspanning, plaatsvindt.
Andere
onderzoeken, waarbij mensen langere tijd gevolgd werden hebben
aangetoond dat
de kracht van de Heilige Geest mensen in hun totaliteit, ziel, geest en
lichaam, tot rust brengt, terwijl andere krachten die dergelijke
manifestaties
veroorzaken mensen juist verder in nrust en depressiviteit brengen.
7.
Ontspanning en rust door de kracht van de Heilige Geest
We
leven in een
tijd waarin
veel
mensen
voortdurend in een gespannen toestand verkeren. Het gehele psychische
en
fysieke organisme staat door het moderne, gehaaste en veeleisende leven
aan
overbelasting bloot. Veel mensen, zowel ongelovigen als gelovigen,
bezwijken er
dan ook onder. Als mensen met hun noden in samenkomsten naar voren
komen merkt
de met de Geest vervulde dienaar van de Heer hoe gespannen en angstig
de mensen
dikwijls zijn. Meestal beseffen de mensen zelf niet dat gespannenheid
hen ervan
weerhoudt Gods zegen en genezing te aanvaarden. Een rustig gebed voor
ontspanning en overgave aan de Geest van de Heer is dan de beste
aanpak, niet
zelden ontspant iemand zich dan onmiddellijk en valt neer. Zonder
uitzondering
is de ervaring er dan één
van rust en
verfrissing. In deze ontspannen toestand kan Gods Geest nieuwe
inspiratie,
frisse gemoedsrust, energie en levensmoed geven - en
hoezeer hebben we dat allen niet nodig,
telkens opnieuw. Uit de studie van dokter Meyboom -zie
hieronder - blijkt zeer duidelijk dat
dit vallen onder de kracht van de Heilige Geest in een algehele
ontspanning plaatsvindt.
De medische wetenschap weet al langere tijd dat spanningen een nadelig
effect
op het lichaam hebben. Een gespannen fysieke conditie komt dikwijls, zo
niet
altijd, voort uit psychische en/of geestelijke gespannenheid. In de
bediening
onder de kracht van de Heilige Geest komt er ook lichamelijk een
algehele
ontspanning en kan de persoon zegenrijk rusten. De dienaar valt soms
zelf ook
en ontvangt zijn bijzondere zegening.
In 1895 viel een pastor van de
Christian
Missionary Alliance onder de kracht van de Geest en sprak in tongen.
Het is bekend
dat in 1906 in Noorwegen en Zweden voorgangers tijdens het prediken
achterover
vielen en in tongen spraken. De bekende engelse evangeliste Jean Neil
viel soms
zelf ook tijdens of na de bediening. Ik had de gelegenheid om met haar
te
spreken over haar ervaringen in en na zulke momenten. Zij vertelde dat
ze
geheel verfrist werd en dikwijls ook van de Heilige Geest nieuwe
instructies
voor de bediening ontving. Ik heb op haar gelet en heb geconstateerd
dat deze
ervaringen in de bediening werden bevestigd. Ik heb ook een aantal
mensen mogen
interviewen over hun ervaringen tijdens en na het vallen. Zonder
uitzondering
getuigden zij van rustgevende, verfrissende en zegenrijke ervaringen.
Het is
mij ook overkomen dat ik viel tijdens een gebed dat over me werd
uitgesproken
en kan getuigen dat ik mij na het opstaan soms als herboren gevoeld heb
- en
dat na een dag van bediening en hard werken. Ik dank God die door zijn
Geest
zulke geweldige wonderen in ons, beperkte en zwakke mensen, bewerken
kan.
8. Een
arts aan het woord
Het
is
interessant om naar de
bevindingen van een
medicus te luisteren, omdat zijn benadering een andere is dan die van
voorgangers en andere christelijke zielzorgers.De arts
J.C.C. Meyboom, bestudeerde
het
verschijnsel van het vallen door de kracht van de Heilige Geest en
schreef er
in een artikel het volgende over:
<>"Bij
dit vallen
bezeert men
zich
niet; er
treedt geen bewustzijnsstoornis op. Hoewel aan Psalm 145:14 ook nog wel
een
andere uitleg gegeven kan worden, mag toch zeker wel van deze val
gezegd
worden: "De Here ondersteunt allen, die vallen en Hij richt de
gebogenen
op." Deze val is, zoals reeds
gezegd, niet vergelijkbaar met het op de grond vallen als gevolg van
een of
andere ziekte. Zowel bij vallende ziekte als bij de hysterische val is
er een
toestand van spierspanningen, krampen, verwondingen, breken van armen
of benen
en altijd een gevoel van ziek zijn en zwakte na afloop ervan. Maar de
val die
veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van God, gaat gepaard met een
algehele
spierontspanning. Dit is een van de hoofdredenen dat men zich niet
bezeert en
er geen ledematen worden gebroken. Bij navraag en persoonlijke
waarneming - aldus
dokter Meyboom - bleek me ook, dat er geen sprake is van enige stoornis
van het
bewustzijn. Men blijft alles om zich heen goed horen en men verkeert in
een
staat van bewuste aanbidding en lofprijzing. Men houdt alleen de ogen
gesloten.
Polsslag en ademhaling zijn ongestoord. Men kan niet blijven staan en
gaat
letterlijk 'door de knieën'. Ook de reeds genoemde
spierontspanning is
eigenlijk een zichtbare opheffing van alle verzet in geestelijk
opzicht.
Algehele overgave van de ziel aan Christus, sluit alle verzet uit.
De
Bijbel
vermeldt menigmaal
dit
soort
gebeurtenissen. Bij de inwijding van de tempel door koning Salomo (1
Kon. 8:11)
lezen we: "de priesters konden niet blijven staan om te dienen, want de
heerlijkheid des Heren had het huis des Heren vervuld." Van
Ezechiël lezen
we ettelijke malen, dat hij ter aarde viel door de heerlijkheid van de
Heer.
Ezechiël 1:28: "viel ik op mijn aangezicht en ik hoorde een stem
van Eén
die sprak."
Ook hier is dus geen
sprake van bewusteloosheid, maar van horen spreken en van de opdracht
die door
Ezechiël nauwkeurig wordt uitgevoerd. Ezechiël weet
steeds heel goed waar hij
deze dingen ervaren heeft. Zie Efeziërs 43:3;44:4. Daniël
beschrijft
gelijksoortige
ervaringen (Dan.
8:17,18). Maar hier gaat het ter aarde liggen over in een diepe slaap.
Daarna
krijgt hij 'een aanraking' (een 'touch'), zodat hij kan gaan staan en
in staat
wordt gesteld om kennis te nemen van het toekomstige
wereldgebeuren. Een
schokkende mededeling.
De staande houding drukt bereidheid
uit om actief
te worden, opdrachten uit te voeren, maar ook aanbidding en
lofprijzing. De
zittende houding is symbolisch voor rust na gedane arbeid. Zitten wil
zeggen:
Het is voltooid. De knielende houding is die van
'richtingsverandering'. Het
is de houding van bekering. Het knielende lichaam drukt de richting
naar boven
uit. In alle situaties waarin in de Bijbel gesproken wordt over
knielen, is er
sprake van berouw, van belijdenis en verootmoediging. In al het doen en
laten
van de mens, niet alleen in zijn lichaamshoudingen, is een diepe
symboliek
verborgen (zie ook Psalm 139:1-5). Het begrip 'symbool' betekent 'in
meegaan' (Griekse symballas). Het wezenlijke gaat mee in datgene wat we
zintuiglijk waarnemen.
Het zijn de dingen die voor onze zintuigen zelf verborgen zijn.
Tot zover dokter Meyboom.
9. Psychologische
duiding van het vallen
Dr.
Parmentier
legt in
zijn
boekje ‘Rusten in de
Geest’ uit, dat het niet om het vallen zelf gaat maar om de innerlijke
ervaring. Hij schrijft op bladzij 46: "Het rusten in de Geest is een
moment waarop je hart gaat spreken. Je weggestopte, diepste gevoelens
worden
voelbaar. En dat kunnen zowel positieve als negatieve gevoelens zijn.
Gevoelens
van hemelse vreugde en blijdschap, maar soms ook gevoelens van
duisternis en
verlatenheid. In ieder geval zijn het gevoelens die je vanuit je eigen
leven
zult herkennen. Ze 'slaan ergens op'. Je kijkt namelijk in de spiegel
van je
diepste zelf."
Het
is
duidelijk dat het vallen een soort capitulatie
inhoudt. Het verstand stapt van zijn troon af en erkent dat de mens
meer is dan
verstand. De mens is een bewust 'ik', maar met een diep onderbewuste.
In de
gebieden onder het normale bewustzijn kunnen allerlei weggestopte
trauma's,
remmingen, blokkades en beschadigingen aanwezig zijn, die toch een mens
in zijn
totaliteit, vooral geestelijk, enorm kunnen hinderen om voorwaarts te
gaan in
Gods heilige en volmaakte wil.
Staande, of
liever gezegd,
liggend voor God in een ontvankelijke,
ontspannen
houding, ontvangt de totale mens Gods zegening, die soms wonderlijke
genezing
en reiniging met zich meebrengt. Het liggen in rust onder de kracht van
de Geest
van God kan inderdaad een liggen op Gods operatietafel zijn, waar Hij
liefdevol, tactvol en deskundig de mens met zijn helende en
bekrachtigende
genade ontmoet, op grond van het zoenoffer van Jezus Christus.
Wij stonden in een dienst in 1995
tussen liggende
mensen, sommigen in rust, aanbiddend, anderen huilend of van pure,
ontspannen
vreugde lachend, vroeg ik mezelf af: "Waarin ben ik nu terecht gekomen,
wat is er hier gaande?" Een stem van boven zei me: "Dit is de
psychiatrie
van de Heilige Geest." Inderdaad, de vele vruchten van zulke
ervaringen,
bewijzen de diepzinnige waarheid dat Gods Geest als de beste psychiater
mensen
tot genezing kan brengen - wonderlijk, maar waar.
10. Manipulatie?
Men
hoort nog al
eens de
klacht dat dienaars
mensen duwen en hen doen vallen. Het bezwaar tegen duwen is dat men dit
als
menselijke manipulatie aanvoelt en niet als het werk de Heilige Geest.
In
principe bn ik met deze zienswijze eens, maar soms kan het iemand
helpen zich
aan Gods kracht over te geven door het uitoefenen van een zachte druk.
Voelt
men als geestvervuld dienaar aan dat iemand zeer gespannen is en dan
kan men - ls
dienaar van de Heer - een ander trachten behulpzaam te zijn zich te
ontspannen
en van God te ontvangen. Met deze motivatie kan het uitoefenen van
enige druk
functioneel en zijn en dienstbaar aan de Heilige Geest; het is een
pastorale
benadering. Ook het wijzen op een vanger, die achter de persoon staat
kan angst
en spanning helpen te overwinnen, zodat er een overgave plaatsvindt.
Als er
angst of bezwaar blijft moet men niet forceren. Als de bediening
plaatsvindt in
een sfeer van liefde, respect en oprechte hulpvaardigheid, kunnen we
zeker zijn
van heerlijke en verrijkende zegeningen - ook zonder te vallen.
<>Het
vallen blijkt
soms
spontaan - zonder een
gebed of bediening - voor te komen. De Heilige Geest kan dus ook zonder
het
gebed van een ander mensen doen vallen en tot rustige, verfrissende en
genezende ontspanning brengen. Soms gebeurt het vallen zelfs bij
dienaars die
zelf geen voorstanders van dit verschijnsel zijn. De Bijbel geeft veel
getuigenissen van mensen die de kracht van God ontvingen zonder directe
hulp,
zoals bij handoplegging, van anderen. Lees Matteüs 8:5-13; Marcus
7:24-30; Handelingen
10:44; en 19:12. Voor de overdracht van geestelijke zegen, genezing of
kracht
met hulp van gebed met handoplegging, lees Handelingen 5:12; 8:17;
19:11; 28:8;
2 Timoteüs 1:6.
Sommigen
verdenken christelijke dienaars in wiens
samenkomsten deze manifestaties, zoals het vallen plaats vinden van het
opzettelijk
gebruik van sterk suggestieve, hypnotiserende methodes of van het
veroorzaken
van massahysterie. Dat sommigen zich laten verleiden tot het
opzettelijk
gebruik van zulke methodes is uiteraard nooit uit te sluiten. Men zal
elke
bediening dienen te toetsten. Die toetsing moet echter wel eerlijk,
deskundig
en redelijk grondig gebeuren waarbij men niet slechts af moet gaan op
van horen
zeggen of op wat men op een video heeft gezient. De indrukken op
afstandelijke
wijze opgedaan blijken soms in een heel ander licht te komen als men de
persoon, een predikant of evangelist leert kennen. Het opzettelijk
geraffineerd
gebruik van manipulerende, hypnotiserende methodes wijs ik af.
11. Criteria
Er
zijn veel
mensen die
er
aanspraak maken op het
bezit van buitengewone krachten, zoals magnetiseurs en de vele oosterse
leraars
en genezers, die onze landen overspoelen. Zij werken met
geestelijke en
psychische krachten die niet onder de heerschappij van de Geest van
Christus
zijn gesteld. Deze krachten maken mensen tot een prooi van
vernietigende,
demonische machten.
De christen zal het volgende credo belijden en
toetsen bij anderen, speciaal hen die bedieningen uitoefenen, waarin
geesteskrachten zich manifesteren: God is de Schepper van alle
krachten, er is
echter maar één Naam die zijn machtiging heeft, de Naam
van Jezus Christus. Hij
is de in het vlees gekomen God en zijn Naam is de hoogste; Hij heeft
alle macht
ontvangen. Hij is de ware liefhebber van alle mensen, want Hij is de
enige die
zijn leven heeft opgeofferd als schuldoffer. Hij heeft van de Vader, de
allerhoogste God, de belofte van de Heilige Geest ontvangen om die uit
te
storten op hen, die in zijn Naam geloven. De krachten van de Heilige
Geest
komen derhalve in actie bij mensen die in Hem geloven. Lees Johannes
3:16; Handelingen
2:29-36; Filippenzen 2:5-11; 1 Timoteüs 3:16; 1 Johannes 4:1-3.
Uit het bovenstaande volgt dat alleen die mensen
die zich volledig onderwerpen aan het gezag van de Naam van Jezus, de
hun
toebedeelde geestelijke, mentale, emotionele en lichamelijke krachten
gebruiken
tot eer van God.
12. Slot
Het gaat niet om
het vallen maar om de overgave
aan de Heilige Geest op grond van het geloof in Jezus Christus. Velen
zijn zich
vaag bewust van allerlei belemmeringen en trauma's, beschadigingen en
gebondenheden, zodat hun menselijke functionaliteit, en vooral hun
relatie met
God zich niet optimaal kunnen ontplooien. Voor genezing en bevrijding
is er
meestal een dieper werk nodig dan het aanhoren van een prediking of het
ontvangen van een pastoraal advies. De Vader in de hemel ziet de
worsteling van
veel mensen om het hoofd boven water te houden en Hij kent de verstomde
wanhoopschreeuw. Hij zendt (let op de tegenwoordige tijd) zijn Heilige
Geest
bij ons en Hij is het die het bevrijdend, genezend werk van Jezus
Christus doet
in mannen en vrouwen, jongens en meisjes.
Als
u over deze
zaken
zekerheid hebt en tot de
conclusie bent gekomen dat de Heilige Geest aan het werk is, kunt met
verwachting en dankbaarheid zijn heilzame kracht over u laten komen!
T. J. de Ruiter
Contact? E-mail....
Pastor T. J. de Ruiter
Voor een overzicht
van
onze publicaties, die niet op deze site staan, o.a. predikingen,
studies
en lezingen. druk op onderstaande verbindingstekst.
For een list of
our publications, which are not on this site, sermons, studies and
articles:
Publications/publicaties
~~~~~~~~~~~~~~~~
Site
'Inspiration' & Insight' (Inspiratie & Inzicht), since 1997 /
page update 14 August 2012 / Pastor T. J. de Ruiter / The Netherlands