Prediking van T. J. de Ruiter, predikant te Hilversum
Tekst: Johannes 7:46,"Nooit heeft een mens zo gesproken als deze mens spreekt."
Inleiding
Als we in hoofdstuk 7 van het evangelie naar Johannes gekomen zijn is Jezus ter gelegenheid van het Loofhuttenfeest in Jeruzalem. Hij kwam er halverwege het feest en er was reeds - voordat Hij in Jeruzalem was gearriveerd - veel gemompel over Hem geweest. Overal waren er discussies op straat en de centrale vraag was wie deze rabbi, Jezus van Nazareth, wel mocht zijn.
Toen hij op de laatste dag van het feest het uitriep en proclameerde dat bij Hem stromen van levend water waren te krijgen, deed dat de leiders besluiten een arrestatiebevel tegen Hem uit te vaardigen. Zij begrepen dat Hij zijn onderwijs op een hoog niveau van geestelijke inspiratie en kwaliteit stelde. Rabbies, de Joodse Schriftleraars, vergeleken hun onderwijs dikwijls met het stromen van water. De leiders namen dit dus niet en stuurden de mobiele eenheid van de tempelpolitie erop uit om Jezus te arresteren.
Zij kwamen bij Jezus aan terwijl Hij aan het prediken en onderwijzen was. Zij troffen er geen ruzieachtige sfeer aan en er waren geen herrieschoppers, maar er stond een doodstille menigte, waarvan een ieder zoveel mogelijk elk woord van Jezus wilde opvangen. Dit deed de commandant van de eenheid besluiten even te wachten met optreden en de arrestatie uit te stellen tot een geschikt moment. "Even wachten, jongens, er is toch geen herrie hier." Als we Hem nu pakken, nemen de mensen dat niet en dan hebben we wel een probleem; even wachten dus op mijn teken en dan pakken we Hem." Ze moesten dus wel meeluister en kwamen zo onder indruk van de waarheid en kracht van de onderwijzingen van Jezus dat ze Hem niet wilden of konden arresteren.
Zij kwamen terug zonder Jezus en zeiden tot hun opdrachtgevers: "Nooit heeft een mens zo gesproken als deze mens spreekt." Problemen op het bureau, de leiders waren boos, zeg maar gerust woedend, dat zij Jezus niet bij zich hadden. De Farizeeërs zeiden tot hen - lees vers 47,48: "Zijt gij soms ook verleid? Heeft soms één van de oversten in Hem geloofd, of één van de Farizeeën? Maar de schare, die de wet niet kent, vervloekt zijn zij!" Nou, nou, deze manier van spreken over de mensen toont aan hoe harteloos deze leiders waren en met hoeveel minachting zij op de gewone mensen neerkeken.
De bovenstaande reconstructie van hetgeen zich had afgespeeld in Jeruzalem is zeker niet teveel gefantaseerd. De woordbediening van Jezus verraste de mensen en dat deden zijn genezingswonderen uiteraard ook. Het evangelie van Johannes toont echter meer dan de andere evangeliën de inpakt, de invloed en de kracht van het spreken van Jezus aan. Dit evangelie is het laatst geschreven boek over Jezus. Van de mensen, die waren genezen, waren er zeker reeds veel gestorven, dat waren tijdelijke gebeurtenissen. Maar het woord van God is eeuwig, heeft blijvende waarde en doet een dieper werk in de mens dan een lichamelijke genezing. Daarom schrijft Johannes over de genezingswonderen als tekenen. Tekenen wijzen op iets dat belangrijker is dan het teken zelf. De wonderen, die Jezus deed wijzen op wie Hij is, de Messias, de Zoon van God en op het werk van de diepere, allernoodzakelijkste genezing, die van de ziel, opdat hij eeuwig zal leven in de tegenwoordigheid van God, gered van de eeuwige verdoemenis. Laat ons daarom eens bezien wat voor eigenschappen dat woord van Jezus had en heeft.
Jezus sprak het
woord van God, de Vader
Jezus sprak het
woord van wijsheid en kennis
Jezus sprak het
woord van gezag
Jezus sprak het
woord van genade
Jezus sprak het woord van de Vader
Er zijn een aantal verwijzingen in de evangeliën, met name in het evangelie naar Johannes, die aangeven dat Jezus met absolute zekerheid wist dat Hij niet zijn eigen ingevingen doorgaf, maar dat zijn woorden rechtstreeks van de Vader waren ontvangen. Ik citeer enkele uitspraken van Hem.
Reeds in Johannes 3:34 wordt gezegd dat Jezus zich er zeer bewust en zeker van was dat Hij de woorden van God sprak. Sprekend over zichzelf zei Hij: "Want Hij, die God gezonden heeft, die spreekt de woorden van God. Want Hij geeft de Geest niet met mate."
In Johannes 12:49,50 zei Hij: "Want Ik heb niet uit Mijzelf gesproken, maar de Vader, die Mij gezonden heeft, heeft zelf mij een gebod gegeven, wat Ik zeggen en spreken moet. En Ik weet, dat zijn gebod eeuwig leven is. Wat Ik dan spreek, spreek ik zó, als de Vader Mij gezegd heeft."
En in de besloten kring van zijn discipelen zei Hij in Johannes 14:10: "Gelooft gij niet, dat Ik in de Vader ben en de Vader in Mij is? De woorden, die Ik tot u spreek, zeg Ik uit mijzelf niet; maar de Vader, die in Mij blijft, doet zijn werken."
In Marcus 2:2 lezen
we: "En Hij sprak het woord tot hen."
Let er op dat er
niet staat "En Hij sprak tot hen," maar "Hij sprak het woord tot hen."
Dat heeft een betekenis. Wij kunnen spreken over koetjes en kalfjes, over
'het is mooi weer vandaag,' of 'het is slecht weer vandaag.' We kunnen
over alles en nog wat spreken, over ervaringen en belevenissen en noem
maar op. Maar we kunnen ook het woord spreken, dat is het woord van God.
En eigenlijk moet 'woord' dan met een hoofdletter worden geschreven.
Op grond waarvan wist Jezus zo zeker dat Hij exact de woorden van de hemelse Vader doorgaf? Op grond van zijn volkomen toewijding aan de Vader en zijn nauwgezette gehoorzaamheid de wil van de Vader ook te doen. Dagelijks bracht Hij veel uren in gebed door, in de stilte van de natuur. Meestal was dit in de nacht of zeer vroeg in de ochtend. Dikwijls werden de discipelen wakker en dan was Jezus tot hun verwondering niet bij hen. In het begin gingen zij Hem wel eens zoeken en dan vonden zij Hem in gebed.
Als Jezus dan dagelijks met zijn bediening begon, dan wist Hij wat de Vader wilde dat Hij zou zeggen en wist Hij welke werken van God er zouden gebeuren. Daarom kon Hij met absolute zekerheid en autoriteit zeggen: "Ik spreek de woorden van de hemelse Vader." Jezus sprak de woorden van God, zijn Vader, dus met grote volmaaktheid. De Heilige Geest was Hem in grote volheid geschonken; Johannes 3:34. Ik zeg u: iemand, die vervuld is van de Heilige Geest predikt geen dwaling, geen eigen visies, zeker geen onzin. De Geest van God inspireert alleen tot het spreken van het Woord van God; zo is het - amen.
Het doel van gemeenteprediking is dat mensen het woord van God horen en als zodanig ook ontvangen. De apostel Paulus schreef dat hij verheugd was dat mensen zijn prediking als het woord van God ontvangen hadden. Ik citeer 1 Thessalonicenzen 2:13. "En hierom danken ook wij God onophoudelijk, dat gij, toen gij het gepredikte woord van God van ons hebt ontvangen, het hebt aangenomen niet als een woord van mensen, maar, wat het inderdaad is, als een woord van God, dat ook werkzaam is in u, die gelooft."
Heb je al iets in deze preek gehoord waarvan je zegt en weet: "God heeft tot mij gesproken?"
Jezus sprak het woord van wijsheid en kennis
Jezus sprak met kennis van zaken en op niveau; Johannes 7:15, "De Joden dan verbaasden zich en zeiden: Hoe is deze zo geleerd zonder onderricht ontvangen te hebben?" Geleerd is hier in het Grieks 'grammata,' dat wij terugvinden in ons woord grammatica. Dit woord duidt niet slechts op de wijze, waarop Jezus sprak, zijn woordgebruik en zinsbouw, maar ook op zijn kennis van allerlei zaken. Letterlijk zou Johannes 7:14 dan ook zo kunnen worden vertaald: "Hoe kan het dat deze man zo geletterd is, zonder onderricht ontvangen te hebben?" Hij heeft niet bij ons aan de universiteit van Jeruzalem gestudeerd, maar komt uit dat achterlijke Nazareth. Hoe kan Hij dan zo geleerd zijn?"
Jezus sprak het woord van gezag
De Joodse Schriftgeleerden gaven voornamelijk uitleggingen van de wet en de vele voorschriften, die eraan waren ontleend. Onderling discussieerden zij veel over hoe de wetten moesten worden uitgelegd en gehouden. Zij gaven het volk onderwijs over de nauwgezette toepassing van de vele wetgevingen en het daarbij behorende ritueel. Alles moest tot in de kleinste puntjes worden gehoorzaamd, zo alleen kon men recht voor God staan. Maar geen mens, die een beetje gewoon moest leven, kon zich aan al die wetten houden en dat wisten de Schriftgeleerden. Nu begrijpen we die reactie ook - zie Johannes 7:49: "Maar de schare, die de wet niet kent, vervloekt zijn zij."
Jezus concentreerde zich in zijn onderwijs in het geheel niet op deze materie van wetten, regels en ritueel, maar verkondigde dat mensen een goddelijk Vader hadden, die van ze hield en hen wilde vergeven, genezen en bevrijden. Hij toonde met zijn daden dat deze verkondiging gezag en kracht had, want velen werden daadwerkelijk genezen en bevrijd van boze geesten. Met zelfs één woord van gezag zette hij mensen vrij. Dit werd zelfs bekend bij de Romeinse bestuurders en militairen. Een Romeinse hoofdman in Kapernaüm had een zieke knecht. Hij ging naar Jezus, toen die in het dorp was en zei - lees Mattheüs 8:8, "Spreek slechts één woord en mijn knecht zal herstellen."
Heb al iets gehoord in deze preek, misschien slechts één woord, waarvan je weet en zegt: "God heeft tot mij gesproken."
Jezus sprak het woord van genade
Lucas 4:12, over zijn spreken in de synagoge van Nazareth, zijn geboorteplaats: "En allen betuigden hun instemming met Hem en verwonderden zich over de woorden van genade, die van zijn lippen kwamen."
Zelfs in zijn eigen geboorteplaats verbaasde men zich over de bijzondere, liefdevolle en barmhartige woorden, die uit de mond van Jezus kwamen. Toen Jezus echter aangaf dat Hij wist de beloofde Messias te zijn en erop zinspeelde dat Hij zich als zodanig niet geaccepteerd wist in zijn eigen dorp werden zij boos op Hem en gooiden Hem letterlijk het dorp uit.
In de bijbelse devotie en theologie is de genade van God het feit dat Hij de mens met goede gaven zegent, terwijl zij het niet hebben verdiend. Als je onverdiende zegeningen ontvangt is dat dus vanwege de genade van God.
In het eerste hoofdstuk van het evangelie naar Johannes, verklaarde Johannes de Doper reeds profetisch over de bediening en het werk van Jezus - ik citeer hoofdstuk 1:16,17, "Immers uit zijn volheid hebben wij allen ontvangen zelfs genade op genade; want de wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid zijn door Jezus Christus gekomen."
De wet kan niet anders doen dan constateren dat wij haar overtreden en straffen in het vooruitzicht stellen. Jezus Christus kijkt met bewogen naar onze zondigheid, draagt zelf de straf van onze zonden en verzoent ons met de Vader. Reeds de verlichte dichter van Psalm 103 leefde in de geest van het Nieuwe Verbond en verheugde zich in de grote genade van God. Ik citeer Psalm 103:10, "Hij doet ons niet naar onze zonden en vergeldt ons niet naar onze ongerechtigheden."
Wat een vreugde is het te mogen jubelen: "Al mijn schuld is weggedaan door het bloed van Jezus." Dit te weten en te belijden geneest je van binnen. De psyche is bevrijd van een ziekmakend schuldbesef. Ik zeg: "Dank U, Vader God voor Uw grote genade."
Heb je al iets in deze preek gehoord waarvan je zegt en weet: "God heeft tot mij gesproken."
Slot
Ik herhaal de centrale vraag: Heb je in deze prediking ook iets gehoord waarvan je weet en zeggen kan: Er was een woord van God voor mij? Dit is het doel van deze prediking en dit behoort het doel van elke preek te zijn. In de woordverkondiging van de kerk behoren mensen Gods stem te verstaan. Als de prediking dit niet als doel stelt wordt het zonder gezag en zonder kracht.
Als ik aan het einde van deze woordverkondiging kom en nog eenmaal nadenk over die uitlating van de tempelpolitie "Nooit heeft een mens zo gesproken als deze mens spreekt." Zie ik ineens het wonderlijke gebeuren dat de politie was gekomen om Hem te arresteren, maar Jezus arresteerde hen met zijn woord.
De vraag aan jou is of jij je al door Jezus hebt laten arresteren. Hij wil jou vangen met zijn woord, zijn woord van gezag, van liefde en genade. God spreekt tot iemand: "Kom terug tot Mij, laat je genezen, ontvang vergeving. Ontvang mijn genade en liefde.
Ik zie het beeld van de vader van de verloren zoon voor mij. Toen hij na een ruig en losbandig, verkwistend leven terug ging naar de boerderij ontving zijn vader hem met open armen. Die open armen waren het bewijs van zijn geopend hart. God houdt van jou, dat heeft Hij altijd gedaan, ook toen je Hem niet zag zitten en je eigen weg ging. Maar vanmorgen spreekt Hij zijn woord van eeuwige liefde en genade, stort je in zijn armen en laat je vangen door Hem. Amen.
~~~~~~
Een vraag? E-mail... Pastor T. J. de Ruiter