“Toen de dag van het Pinksterfeest aanbrak waren zij allen bij elkaar. Plotseling klonk er uit de hemel een geluid als van een hevige windvlaag, dat het huis waar ze zich bevonden geheel vulde. Er verschenen aan hen een soort vlammen, die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten, en allen werden vervuld van de heilige Geest en begonnen op luide toon te spreken in vreemde talen, zoals hun door de Geest werd ingegeven.”
Handelingen 2:1-4 (NBV)
Inleiding
Zij waren opnieuw bij elkaar om te bidden, de Heer te prijzen en te wachten op de belofte van de Vader, die Jezus uit de hemel zou schenken; zie Lucas 24:49; 53; Handelingen 1:8 en14. Zij zouden kracht ontvangen? Hoe of wat? Het was niet zo duidelijk voor hen. Kracht om de dingen te doen, die Hij had gedaan. Als je Petrus een interview had afgenomen en hem gevraagd had: “Petrus, wat verwacht je dat er zal gaan gebeuren?” Dan had hij misschien z’n schouders wat recht getrokken en gezegd: “Moet je mij niet vragen, ik weet het niet. We wachten op de Trooster, de Heilige Geest, maar wat dat inhoudt of bewerken zal, is mij niet duidelijk. Het is afwachten en zien wat er gaat gebeuren.”
En toen de Pinksterdag aanbrak
Het werd Pinksterfeest. Het Joodse feest, in de lente of voorzomer, waarin men met dankbaarheid de eerste oogst aan God opdraagt. De instelling van dit feest dateert nog uit de tijd van Mozes, we lezen erover in Leviticus 23:15-21 en in Deuteronomium. 16:9-11. Het feest werd precies na zeven weken gevierd, geteld vanaf de dag, waarop men voor het eerst de sikkel in het staande koren had geslagen. Het werd daarom wel ‘het feest van de weken’ genoemd. Men bracht op dit feest geheel vrijwillig en met vreugde - zie Deuteronomium 16:10,11 - de eerste gaven van de opbrengst van het land. In de dagen van Jezus en de apostelen werd het feest op een vastgestelde datum gevierd, zodat iedereen, ook de Joden in de diaspora - de verstrooiing, wisten wanneer zij naar Jeruzalem konden komen om dit feest in de dierbare hoofdstad van hun volk bij te wonen.
Ook de apostelen met hun aanhang, ongeveer honderd en twintig mensen - zie Handelingen 1:15 - waren er klaar voor om gewoon fijn met iedereen te feesten. Het was reuze gezellig en vooral heel druk in Jeruzalem. Alle hotels, Hilton, Holiday Inn, het hotelletje in de oude buurt en de jeugdherbergen waren helemaal vol. Veel particulieren hadden ook gasten opgenomen en verdienden aan de dikwijls rijke landgenoten die van overal in het voorspoedige Romeinse rijk waren afgereisd. Het was een drukte van belang en je hoorde er veel talen spreken. Want de Joden die in vreemde landen woonden - soms reeds generaties lang - hadden er ook de taal van dat volk geleerd.
Opnieuw: en toen de Pinksterdag aanbrak
De discipelen hadden samenkomst. Zij waren sinds Jezus naar de hemel was opgevaren regelmatig in de tempel en in een huis bijeen gekomen en loofden God temidden van het volk. Ook op deze feestdag hadden zij een vroege ochtendbijeenkomst - zie wat Petrus zei in zijn preek, 2:15: "Het pas het derde uur," dat is onze tijd 9 uur - want zij wilden ook deze feestdag niet voorbij laten gaan zonder het samenkomen als discipelen van de opgevaren Heer. Misschien had er wel iemand gesuggereerd: “Zullen we nou wel samenkomen op de Pinksterdag? Er is zoveel te doen in de tempel en het is zo loeidruk in de stad? Kunnen we deze keer onze samenkomst niet overslaan?” Maar dat deden ze dus niet. Zij kwamen vroeg bij elkaar om te bidden, te prijzen en hun verwachting te versterken.
Sta me toe eens te denken over de discipelen, als mensen van nu - mensen zoals wij. Een samenkomst, van misschien drie uur, want op die Pinksterdag vastten de Joden van 9 tot 12 uur. Het zou een mooie Pinksterdienst worden. Na afloop eten we samen en daarna is iedereen vrij om de stad in te gaan, naar de tempel en feest te vieren. Maar het liep geheel anders; het werd een gedenkwaardige Pinksterdag voor de discipelen.
En eensklaps
En toen... plotseling, onverwachts... vond een inval plaats. Geen inval van de tempelpolitie of van de Romeinen, maar van een op dat moment nog onbekende kracht - want niemand realiseerde zich meteen wat er gebeurde. Er was een geluid als van een geweldige windvlaag dat het gehele huis vulde. Het was als een wervelwind in de kamer waar zij zich bevonden en het was te horen op straat want van overal stroomden de mensen samen. Er verscheen vuur, waarschijnlijk een grote vlam want hij verdeelde zich op een ieder van hen. Het werd complete chaos - althans zo zouden de kranten het hebben kunnen noemen. Iedereen zal even geschrokken zijn - wie zou er niet schrikken.
De discipelen - eenvoudige mannen en vrouwen, die slechts Hebreeuws spraken en mogelijk ook Grieks - spraken in voor hen zelf onbekende talen. Maar de vreemdelingen, Joden uit alle windstreken van het Romeinse Rijk, hoorden hen over God en zijn grote werken in hun eigen talen spreken. Er was vreugde, extase, opwinding. Sommigen, die er totaal niets van begrepen, zeiden: “Die lui zijn dronken, het is een schande, zo vroeg op de ochtend.” Laat ons eerlijk zijn: het was chaotisch. Maar dit was Pinksteren, lieve mensen. Zo werd de kerk bekrachtigd voor haar opdracht het evangelie in de wereld te gaan verkondigen. Toen de rust een beetje was teruggekeerd stapte Petrus naar voren en gaf de omstanders uitleg en toelichting en verkondigde ‘recht op de man af’ het evangelie. Een menigte van duizenden mensen hoorde hem aan. Was het de Geest met dat geluid van die wind en met dat vuur er misschien om te doen geweest om daarmee die menigte bij de discipelen te verzamelen? Dat mag u best veronderstellen.
Herhaalde, nieuwe uitstortingen van de Heilige Geest
We lezen in het boek Handelingen dat de Geest meerdere malen op gelovigen viel en hen deed profeteren en spreken in nieuwe talen. Ook in de gemeenten die door de apostelen werden gesticht ontvingen de gelovigen de Heilige Geest met dezelfde bekrachtigingen als die op de eerste Pinksteren. Lees de eerste brief van Paulus aan de gelovigen in de Griekse stad Korinte, hoofdstuk 11:1-11 en men kan de conclusie trekken dat deze mensen ook een identieke ervaring met de Heilige Geest hadden gehad. Als men de kerkgeschiedenis bestudeert leert men dat de Heilige Geest door alle eeuwen heen gelovigen heeft vervuld. Deze uitstortingen gingen soms gepaard met de fenomenen, die deden denken aan die van de eerste Pinksterdag: geluiden als van een geweldige windvlaag en vurige tongen. De huidige Pinkster, Volle Evangelie Bewegingen en de charismatische bewegingen zijn terug te sporen tot het begin van de vorige eeuw. Want toen kwam er een geweldige uitstorting van de Geest, die doorwerkt tot op de dag vandaag. Laat me bij de nieuwe uitstorting van de Heilige Geest even stil staan want de gevolgen ervan zijn tot op deze dag enorm invloedrijk in de wereld van vandaag.
Aan het begin van de vorige eeuw, het kan 1905 zijn geweest, viel de Geest op jonge bijbelschoolstudenten van een heiligingsbeweging - Engels: holiness movement. Het nieuws erover verspreidde zich en bezoekers, waaronder predikanten gingen er snel een kijkje nemen. Veel van deze bezoekers werden ook vervuld met de Heilige Geest en gingen met de nieuwe ervaring terug naar hun kerken. Helaas kregen velen moeilijkheden en werden niet meer geduld in hun kerk. Een eenvoudige negerpredikant, Seymour, ging naar een gebouwtje zoeken waar hij samenkomsten kon houden. In het centrum van Los Angelos vond hij een vervallen kerkgebouwtje van de Methodistenkerk. Binnen was het een grote bende en er lag veel rommel. Maar het was te huur en men legde op kisten een aantal planken. De eerste avond zaten er zo twaalf mensen, maar er werd gebeden en gestreden voor een opwekking en een doorbraak van de Heilige Geest. Dit was april 1906, het jaar van de grote aardbeving in Californië. Op 16 april beefde ook de aarde in Los Angelos en werd gevoeld in de samenkomst van de Azusa Street Mission. Frank Bartleman heeft een verslag geschreven van die samenkomsten en bevestigde dat de grond beefde. Hij zag de aardbeving als de hand van God en schreef er een traktaat over dat toen met duizenden werd verspreid.
De samenkomst in de Azusa Street Mission ging drie jaar zonder ophouden door, dag en dacht, non-stop. Het einde kwam toen er problemen werden gemaakt over het vestigen van een kerkgenootschap en sommigen problemen kregen met de leiding van een eenvoudige negerpredikant. Maar drie jaar lang hadden blanken en zwarten samen God groot gemaakt, geprezen en de Geest laten werken. Het was voor die tijd in Amerika een groot wonder van God dat blank en bruin zo één konden zijn in Christus en tezamen werkten onder de leiding van de Heilige Geest. Waarlijk is dit waarvoor Christus kwam en wat Hem voor ogen stond? Alle rassen verenigt in één lichaam, zijn lichaam, de gemeente.
De Geest komt als een storm en als een rivier
We hebben grote conferenties, ook deze Pinksteren 2005. De Opwekkingsconferentie trekt duizenden gelovigen uit alle kerken. Er zijn goede sprekers en meeslepende zang. Laat ons bidden en gelovigen voor een machtige uitstorting van de Heilige Geest. Laat er maar een storm komen.
De Geest komt als een windvlaag, een storm, en als een rivier. Jezus gebruikte het beeld van een rivier voor de werking van de kracht van de Heilige Gees in Johannes 7:37-39. Hij zei (NBV): "Rivieren van levend water zullen stromen uit het hart van wie in mij gelooft." De apostel schreef erbij dat Hij dit van de Geest zei, die pas werd uitgestort toen Jezus aan de rechterhand van de Vader was verheerlijkt. Laat me even uitwijden over het beeld van de Geest als een rivier in relatie tot ons land. Een flink aantal jaar geleden zag ik een promotiefilm van de Amerikaanse Pinksterbeweging, de Assemblies of God, die ook aan onze studenten op de Bijbelschool werd vertoond. De film had als thema dat de Geest als een rivier komt, die niet binnen beddingen is te houden, maar die verbreekt en het land overstroomt. Je zag een grote rivier, die zo vol en krachtig werd dat zij buiten haar oevers trad en het land overstroomde.
Terwijl ik hierover nadacht kwam het tot mij dat wij Nederlanders goed zijn in het beteugelen van onze grote rivierent. We hebben de machtige rivieren tussen dijken ingebed en zij moeten zich wringen door soms te nauwe beddingen. Nu echter dringt het langzaam tot ons door dat die rivieren zo vol en onstuimig kunnen worden dat we ze toch meer de ruimte moeten geven omdat zij anders de dijken dreigen te verzwakken en het land overstromen. Nu realiseren we ons dat wij de machtige rivieren te veel beperkingen hebben opgelegd en dat het gevaar van dijkdoorbaak op de loer ligt. Bij hoge waterstanden gaan we ze meer ruimte krijgen en daarom worden er nu overstroomgebieden aangewezen.
De vraag dringt zich onweerstaanbaar aan mij op of wij ook niet bezig zijn geweest de rivier van levend water te beteugelen. Wij willen dat de Heilige Geest binnen onze vier kerkmuren blijft. Wij willen dat de Heilige Geest zich past in onze samenkomst liturgie. Wij willen dat de Heilige Geest zich keurig houdt aan onze tijd: anderhalf uur en dan moeten we naar huis, hoor. Wij willen dat Hij niet teveel van ons vraagt en we willen zeker niet dat Hij ons vervult en gebruikt zoals Hij dat zou willen - stel je voor, wat zou er niet allemaal gebeuren, zeg. Daar gaat m'n rustige leventje. Wij willen niet dat Hij door ons heen stroomt als een krachtige rivier en ons tot vurige getuigen van de Heer maakt, die geen blad voor de mond nemen maar zoals Petrus de mensen met de waarheid confronteren.
Laat ons eerlijk zijn, denken we er niet zo over in ons hart? We zingen wel: "Neem mijn leven, laat het Heer, toegewijd zijn aan uw eer." Maar we leggen de Geest van de Heer wel beperkingen op. In feite zeggen velen: "Heer, ik heb niet zoveel tijd voor het werk. Ik heb het druk en moet ook nog voldoende vrije tijd hebben. Heer, het moet me niet te veel kosten. Heer, ik moet ook kunnen doen waar ik zin in heb."
Maar, ik zeg je, de Heilige Geest zoekt in deze tijd een grotere stroombedding. Ik wil hopen dat de tijd komt, ook voor ons land, dat Hij komt als een machtige, onstuimige rivier, het beeld dat Jesaja gebruikte in Jesaja 59:19: "Want Hij komt als een onstuimige rivier door de adem (lees Geest) van de Heer voortgezweept." NBV: "Want Hij zal komen met de kracht van een rivier in een smalle bedding, voortgestuwd door de adem van de HEER." Ik zeg je: De Geest heeft een te smalle bedding in Nederland en wil uitbreken in grote kracht. Hij wil ons land overstromen, neen niet met een dodelijke golf, maar met een leven brengende golf!
Oproep en slot
Het is Pinksteren 2005. We gedenken de komst van de Heilige Geest. Het is een heerlijk feest maar eigenlijk ook is er een gevaar in verscholen en dat moeten we wel door hebben. Pinksteren gedenken is niet voldoende. Pinksteren moet worden beleefd. Pinksteren is - zoals ik reeds heb gezegd in het begin van deze preek - het feest van de eerste opbrengst van de oogst die aan de Here God word geschonken. Eigenlijk moet Pinksteren dus dit zijn: wij geven ons aan de Heer als de eerste opbrengst van zijn verzoeningswerk. Wij presenteren ons aan Hem en zeggen: "Heer, hier ben ik, hier zijn wij. Wij geloven in U en geven onszelf aan U." En dan komt er uit de hemel een reactie en hoe die reactie eruit ziet, moet je aan de Heer overlaten. Hij schenkt zijn Geest, zijn kracht. Dit is dus ook een Pinksterlied: "Heer, ik geef m'aan U volkomen. 'k Leg mijn al hier voor U neer. Opdat Gij in mij zoudt wonen. - let op nu - met Uw Geest, o Heer." Ook de eerste heilssoldaten wisten dus ook wat Pinksteren ten diepste was en is. Wil jij het ook weten en beleven? Geef dan jezelf totaal aan Jezus, zonder reserves, zonder voorwaarden, en ontvang de totale toerusting van de Heilige Geest. Amen.
Een vraag? E-mail... Pastor T. J. de Ruiter