T. J. de Ruiter
Inleiding
De geschiedenis van het Christendom kent veel gelovigen die mystieke, visionaire en profetische ervaringen hebben gekend. Velen van hen hoorden de Heer spreken en zagen Hem zelfs. Soms ontving men levendige impressies van de andere wereld, de hemel, het paradijs en de hel. Het geloofsleven van velen die dergelijke ervaringen hadden kreeg dikwijls een nieuwe diepte en inspireerde hen tot liefdevol, onbaatzuchtig dienstbetoon en vurige prediking; soms werden er directe opdrachten voor het leven ontvangen. Ik noem figuren als bijv. vroege kerkvaders Ignatius en Augustinus, latere figuren als Hildegard van Bingen in de 12e eeuw, Jan van het Kruis en Teresa van Avila, in de 16e eeuw. Er waren echter ook figuren die na hun mystieke ervaringen wereldvreemde mensen werden, niet meer aanspreekbaar en - zelfs in het klooster - totaal onbruikbaar. Het is dan ook te betreuren dat er dikwijls geen kritische vraagtekens achter de visioenen van een aantal mystici worden gesteld en zij vanwege hun ervaringen buitensporig werden bewonderd. Zoals echter al gezegd kunnen we in een groot aantal zeker de zegeningen van de Heer ervaren.
Wie de Bijbel goed kent weet dat Gods Geest inderdaad tot bijzondere dromen en gezichten kan inspireren. We lezen al het Oude Testament dat de profeten van Israël dergelijke ervaringen kenden, zoals o.a. de profeet Ezechiél die veel dromen en visioenen ontving. Toen de Heilige Geest met kracht was gevallen op de apostelen, zoals beschreven in Handelingen 2, wist de apostel Petrus in zijn eerste, krachtig geïnspireerde prediking op de Pinksterdag dat de Geest opnieuw in dromen en visioenen de gelovigen zou gaan onderwijzen, informeren en bemoedigen. Hij citeerde Joël 2:28-32, waar over dergelijke ervaringen was geprofeteerd. In Handelingen 2:17 staat: "En het zal zijn in de laatste dagen, zegt God, dat Ik zal uitstorten van mijn Geest op alle vlees; en uw zonen en uw dochters zullen profeteren, en uw jongelingen zullen gezichten zien, en uw ouden zullen dromen dromen."
Dromen en gezichten van de Heilige Geest
De meeste mensen weten dat men van alles kan dromen en niet voor niets heet het in de volkswijsheid: "Dromen zijn bedrog." Als de Heilige Geest echter dromen geeft hebben ze een betekenis, die soms onmiddellijk duidelijk kan zijn, maar soms ook om bezinning, uitleg en veel studie vraagt. Dergelijke dromen moeten zeker niet als producten van een verwarde of vermoeide geest worden beschouwd. Behalve het dromen van dromen kan de Heilige Geest ook bij helder bewustzijn gezichten geven. Deze gezichten of visioenen zijn geen hallucinaties of iets dergelijks, maar levendige impressies op het bewustzijn die altijd een bepaalde betekenis bezitten of een boodschap bevatten Als in deze ervaringen toekomstige ontwikkelingen of gebeurtenissen worden aanschouwd zullen zij zeker werkelijkheid worden en indien dit niet het geval is, waren zij niet God. Gezichten bij helder bewustzijn vervoeren de mens dikwijls naar een hemels of geestelijk bewustzijn. Dit bewustzijn wordt met een mooi Nederlandse woord geestvervoering genoemd; een ander woord ervoor is 'trance.' Met het begrip trance wordt ook op de overgang in een ander bewustzijn geduid. In een trance of geestvervoering is men zich meestal niet meer bewust van wat er plaats vindt in de normale, stoffelijke wereld. De indrukken die men tijdens een geestvervoering opdoet zijn even reëel als normale en men weet ze meestal goed te herinneren als men weer in het normale bewustzijn terug is. Daarom kan men visioenen opschrijven, zoals de profeten vroeger dit reeds deden en die in de Bijbel opgenomen zijn.
Toetsing van dromen en gezichten is nodig
In het onderwijs over dromen en visioenen moet duidelijk worden gesteld dat ook zij getoetst dienen te worden, want het moet niet worden uitgesloten dat zij een andere bron hebben dan de Heilige Geest of dat er elementen uit de creatieve regionen van de menselijke geest zijn ingevoegd. Deze toetsing dient primair plaats te vinden aan de Heilige Schrift. Dromen en visioenen zijn niet bedoeld het fundament voor het geloof zijn want het fundament voor het geloof is het Woord van God. Ook als men meent dat God in een visioen sprak moet men de inhoud van dit spreken aan de Heilige Schrift toetsen. Een secundaire toetsing vindt door de gemeente plaats (1 Korintiërs 14:29; 1 Tessalonicenzen 5:19). Hiermee bagatelliseer ik niet de waarde van visionaire ervaringen want zij kunnen wel degelijk een belangrijk communicatiemiddel van God zijn en dus belangrijke boodschappen bevatten. Zij kunnen echter nooit inhoudelijk tegengesteld zijn aan wat reeds door Hem is geopenbaard, want God spreekt zichzelf niet tegen en draait ook niet (Hebreeën 6:18; Jacobus 1:17).
Het is in dit verband interessant en leerzaam het commentaar van John Wesley te lezen, de broer van Charles Wesley die in de 18e eeuw krachtige dienstknechten van God waren en aan de wieg van het Methodisme stonden. John Wesley heeft een journaal geschreven dat in boekvorm is uitgegeven. De titel luidt 'The Journal of John Wesley,' uitgegeven door 'STIL Productions, Bromley, Engeland. Het volgende stukje uit dit journaal is interessant en heeft ons vandaag in deze tijd iets te zeggen. Het staat op pag. 70 en de genoteerde datum waarop hij het schreef is zondag, 20 april 1739. Ik heb het vertaald uit het Engels
Wesley’s 'Living Arguments' (de levende argumenten van Wesley)
Eens werd Wesley gewaarschuwd geen acht te slaan op dromen en visioenen en er geen waarde aan te hechten dat mensen door wenen en tranen vergeving van zonden ontvingen. Hij reageerde op deze waarschuwing als volgt: “De kwestie tussen ons is in het kort deze: u loochent dat God deze ervaringen bewerkt en u zegt dat God niet zo werkt. Ik bevestig echter dat Hij wel zo werkt want ik heb met mijn eigen oren gehoord en met mijn eigen ogen gezien dat dit zo is. Ik heb gezien - in zoverre als een mens dit soort dingen kan zien - dat veel mensen in een ogenblik veranderd werden; van een geest van angst, ontzetting, afschuw en wanhoop tot de geest van liefde, vreugde en vrede; van zondige verlangens, die tot op dat moment over hen heersten, tot een zuiver verlangen om de wil van God te doen. Dit zijn feiten, waarvan ik oog en oorgetuige ben geweest en dat dagelijks nog ben.
Wat ik te zeggen heb is dit: ik ken verschillende mensen in wie een dergelijke ingrijpende verandering plaatsvond tijdens het zien van de gekruisigde of verheerlijkte Christus in een droom of in een sterke voorstelling op het oog van hun verstand. Dit is een feit, laat een ieder het beoordelen, zoals het hem goeddunkt. De levensverandering werd niet slechts bewerkt door het storten van tranen of door het in zwijm ter aarde vallen of door het sterke roepen maar door een toewijding van het hart aan Christus. U moet niet van mij denken dat ik deze ongewone ervaringen beschouw als de vrucht van het geloof, dat doe ik niet. De vrucht is dat hun leven heilig, rechtvaardig en goed is geworden, terwijl zij tot dat moment in menig opzicht een slecht leven hadden geleid.
Ik kan u mensen laten zien die voorheen als leeuwen waren maar nu als een lam zijn geworden, die dronkaards waren maar thans een voorbeeldige nuchterheid en zelfbeheersing tonen. Ik kan u hoerenlopers laten zien die nu zelfs het bezoedelde gewaad verafschuwen. Zij zijn mijn levende argumenten voor wat ik beweer, namelijk dit: dat God thans zoals voorheen, vergiffenis van zonden en de gave van de Heilige Geest aan ons en onze kinderen schenkt. Ja, Hij schenkt deze gaven dikwijls en plotseling, zoals ik veel heb waargenomen, dikwijls ook in dromen en visioenen van God. Als dit niet zo is ben ik een valse getuige van God. Want van deze dingen getuig ik en door zijn genade zal ik van hen blijven getuigen.”
Slot
Van tijd tot tijd zijn er in het Christendom altijd individuele gelovigen en stromingen geweest die extatische ervaringen, zoals trance of geestvervoeringen zochten en zelf opwekten. Nergens in de Bijbel is er echter steun te vinden voor het opzettelijk opwekken van geestvervoering en het bevorderen van de verschijnselen die daarbij gepaard kunnen gaan. Daarom raad ik dit dan ook stellig af. Zelf opgewekte extase en trance kunnen de deur voor misleidende geesten openzetten en is dus gevaarlijk. Er is beslist geen bijbelse basis te vinden voor een christelijke methodiek of bediening, die een gelovige in trance of in extase brengt.
Wij zullen echter
wel aan soevereine werkingen van de Heilige Geest ruimte willen geven.
Laat ons ervan doordrongen zijn: Gods Geest weet wie voor zulke
ervaringen
geschikt zijn. Hij schenkt ze aan wie Hij wil en wanneer Hij wil. Ook
in
dergelijke ervaringen behoudt de mens zijn eigen verantwoordelijkheid
en
dient o.a. te waken tegen zelfverheffing. Paulus onderkende dit en
sprak
over zijn ervaringen met grote reserve en nederigheid, lees 2
Korintiërs
12:1-7. De bijzondere ervaringen, die God aan een gelovige geeft zullen
tot zegen voor de gehele gemeente mogen zijn en tot opbouw van Gods
Koninkrijk.
Het is de opdracht van de christen om geestelijke gaven met anderen te
delen (Romeinen 1:11; Efeziërs 4:16). Het delen van mystieke
belevenissen
met anderen is echter niet gemakkelijk omdat zij
dikwijls niet door iedereen gewaardeerd en begrepen worden en men zelfs
erdoor voor abnormaal kan worden aangezien..
Temslotte wijs ik
er nog op dat visioenen of gezichten van bijv. overleden familieleden
die soms ook een boodschap doorgeven meestal een spiritistische
aangelegenheid zijn. Zulke ervaringen komen voor in families waarin men
aan spiritisme in meer of mindere mate heeft gedaan. Soms kan dit zelfs
vier of vijf generaties teruggaan. Mensen die door het spiritisme zijn
besmet kunnen de Naam van Jezus niet belijden als de Verlosser en Heer.
Als u daarmee te maken krijgt en eraan twijfelt of u met ervaringen van
God of van verleidende geesten te maken heeft nodig ik u mij te
schrijven. Deel dan zoveel mogelijk details mee zodat ik het kan
beoordelen aan de hand van de Bijbel en door de leiding van de Heilige
Geest. De Heer zegnene u. Jeus is Heer!.
Leusden, 5 april 2004, 8 januari 2012.
Site ´Inspiratie & Inzicht, sinds 1997 / herzien 8 januari 2012 / Pastor T. J. de Ruiter / The Netherlands